Flexibiliseren en activeren biedt middeninkomens meer kansen op woningmarkt

Gat te groot

Door de inkomensgrens tijdelijk op te heffen, maken ook woningzoekenden met een hoger inkomen kans op een betaalbare huurwoning. Nu is het voor die groep haast onmogelijk om een passende huurwoning te vinden. Voor een huurwoning in de sociale sector verdienen die woningzoekenden te veel, maar woningen in de vrije huursector zijn voor deze groep niet te betalen. Ook kopen is vaak geen optie, omdat het met een middeninkomen niet mogelijk is om een hypotheek af te sluiten.

Flexibilisering biedt nieuwe kansen,

Het verhuren van sociale huurwoningen zonder inkomensgrens is niet kosteloos voor woningcorporaties. Voor de woningen die worden verhuurd aan huurders die meer verdienen, lopen de corporaties een financiële bijdrage van de staat mis. Ook gemeentes moeten de afweging maken of het wegnemen van de inkomensgrens geen te grote gevolgen heeft voor de sociale huursector. Door de maatregel neemt de druk op de sociale huurwoningmarkt verder toe. Wachtlijsten voor een sociale huurwoning worden immers langer.

Toch wegen de nadelen volgens het PBL in veel gevallen niet op tegen het voordeel van flexibilisering. Steden met een ernstig woningtekort in het middensegment blijven op deze manier toegankelijk voor alle inkomensgroepen. Een tweede alternatief dat het PBL aandraagt om op de langere termijn meer ruimte te creëren in het middensegment is het ‘activeren’. In die situatie geven woningcorporaties aandelen van een dochteronderneming uit, waardoor er geld beschikbaar komt voor investeringen.

Grote steden het grootste probleem

Hoge huurprijzen en het tekort aan huurwoningen in het middensegment zorgen al lange tijd voor spanningen op de huurwoningmarkt. Oplossingen werden tot nu toe vooral gezocht in het bouwen van nieuwe huurwoningen en in privatisering. Maar nieuwbouw alleen kan het tekort aan huurwoningen niet volledig oplossen denkt het PBL, ook niet op de lange termijn. In populaire steden als Amsterdam, Utrecht en Rotterdam zijn er genoeg bedrijven te vinden die willen investeren in nieuwbouw. Maar in regio’s die bij woningzoekenden wat minder populair zijn, komt nieuwbouw voor huurwoningen in het middensegment nauwelijks van de grond.

Lange termijn

Met het aandragen van nieuwe, alternatieve ideeën hoopt het Planbureau bij te dragen aan de discussie over het oplossen van de krapte op de woningmarkt. Eerder kondigde het kabinet al een zogenoemde samenwerkingstafel aan, waarbij alle betrokken partijen met elkaar in gesprek kunnen over mogelijke oplossingen. De samenwerkingstafel moet leiden tot afspraken over extra aanbod voor starters met een middeninkomen en doorstromers vanuit de sociale huur.