Passend toewijzen - werkt het?

Wat is passend toewijzen?

De overheid heeft bepaald dat woningcorporaties een kerntaak hebben, namelijk het huisvesten van mensen met een lager inkomen. Sociale huurwoningen en huurtoeslag zijn voor deze mensen bedoeld, zodat wonen voor hen ook betaalbaar is. Het passend toewijzen is daarop een aanvulling: zo komen de goedkoopste sociale huurwoningen ook echt bij de laagste inkomens terecht. Daarnaast is er de ‘aftoppingsgrens’: dit is een begrip dat te maken heeft met huurtoeslag. Als je recht hebt op huurtoeslag betaal je netto maar een gedeelte van je huur. De aftoppingsgrens is de grens tot waar je huurtoeslag krijgt; komt je maandelijkse huur daarboven, krijg je over dat gedeelte geen extra huurtoeslag. Voor een- en tweepersoonshuishoudens ligt de aftoppingsgrens op €592,55, voor meerpersoonshuishoudens op €635,05. Binnen het passend toewijzen moeten corporaties minstens 95 procent van hun woningen verhuren onder de aftoppingsgrens, zodat mensen met een laag inkomen niet veel bij moeten betalen naast de huurtoeslag die ze krijgen.

Maatregelen

Voor het onderzoek heeft Platform31 rondvraag gedaan onder 183 woningcorporaties die zijn aangesloten bij Aedes. Er zijn grofweg twee manieren waarop corporaties aan het passend toewijzen voldoen. De eerste manier is huurders alleen nog laten reageren op woningen die bij hun inkomen passen en onder de aftoppingsgrens vallen, wat betekent dat er minder keuze is voor hen. De tweede manier is het tweehurenbeleid, waarbij mensen met een lager inkomen minder huur voor dezelfde woning hoeven te betalen dan mensen met een hoger inkomen. Zo kan het aantal woningen onder de aftoppingsgrens aangevuld worden wanneer het nodig is.

Gevolgen

Volgens Platform31 heeft passend toewijzen er tot nu toe in ieder geval voor gezorgd dat de betaalbaarheid van sociale huurwoningen voor mensen met een lager inkomen is verbeterd. Doordat zij onder de aftoppingsgrens huren, hoeven ze niet extra geld uit eigen zak bij te leggen. Voor mensen met een jaarinkomen tussen de €36.165 en €40.349 is de betaalbaarheid van sociale huur juist achteruitgegaan; zij moeten nu de duurdere woningen huren. Ook voor ouderen pakt het passend toewijzen soms minder gunstig uit: omdat zij een laag inkomen hebben moeten zij een goedkope woning huren, maar vaak kunnen en willen ze meer betalen omdat ze vermogen hebben. Door het passend toewijzen kunnen zij geen duurdere woning krijgen, waardoor er onnodig veel concurrentie is voor beschikbare, betaalbare seniorenwoningen.

Het passend toewijzen lijkt dus voor de laagste inkomens gunstig uit te pakken, maar Aedes waarschuwt dat de gevolgen op lange termijn nog niet goed in te schatten zijn. Passend toewijzen zou er namelijk voor kunnen zorgen dat de diversiteit van wijken en buurten afneemt, omdat huishoudens met een laag inkomen bij elkaar komen te wonen. Vooralsnog lijkt hier volgens Platform31 nog geen sprake van te zijn.